• Ήλιε ήλιε αρχηγέ

    Date: 2011.10.13 | Category: TECHIE-STUFF | Tags: ,,,,

     

    Υπάρχουν μερικές πολύ καλές ιδέες, και μετά υπάρχει η εφαρμογή τους. Που φυσικά κόβεται και ράβεται για να εξυπηρετήσει διάφορες ανάγκες ή/και συμφέροντα. Αυτά τα δύο δεν μπορείς πραγματικά να τα διαχωρίσεις όταν εξετάζεις μια ιδέα. Δεν μπορείς να πεις ότι ο λενινισμός είναι μια καλή ιδέα, χωρίς αυτό να το συνδέσεις με την ιστορική εμπειρία που έχουμε από το φαινόμενο και μας λέει ότι οι πεφωτισμένες ελίτ καταλήγουν να αυτονομούνται από το λαό που εκφράζουν, δημιουργώντας από τον στάλιν ως τον ΓρΑΠ και το Σαμαρά. Αν το κάνεις αυτό καταλήγεις να γίνεις σαν τον σπένσερ και τους υπόλοιπους φιλελεύθερους που σήμερα μας λένε πως για τα δεινά μας δεν ευθύνονται οι ιδέες τους, αλλά η κακή εφαρμογή τους και τα λάθη που κάναμε μην ακολουθώντας την ορθοδοξία τους.

    Η όλη ιστορία με τα φωτοβολταϊκά στην ελλάδα είναι ακριβώς μια τέτοια ιστορία. Είτε αφορά το μικροκλίμα των μικρών παραγωγών, είτε το μεγάλο των θεσμικών. Κι αυτό είναι μια ιστορία που δείχνει πως αν δεν υπάρξει πραγματική πολιτική αλλαγή -με όρους νέου κοινωνικού συμβολαίου- δεν πρόκειται να δούμε καμία μα καμία θετική εξέλιξη, όσες καλές ιδέες κι αν σκεφτούμε.

     

     

    Από το δέντρο

    Με το ζήτημα των ιδιωτικών φ/β είχα ασχοληθεί και παλιότερα στο Τσάπα πυρίτιο και ζεστή καρδιά αλλά θα κάνω μια μικρή ανακεφαλαίωση για να δούμε τον πραγματικό παραλογισμό. Το ΠΑΣΟΚ τάζει πράσινη ανάπτυξη, πράσινα άλογα και προτεραιότητα στους αγρότες, μια κατηγορία επενδυτών που δεν είχε ιδέα τι είναι ένα φ/β. Στην ουσία τους τάζει τσάμπα ραντιέρικα χρήματα εις βάρος των υπολοίπων που θα πληρώνουν τη ΔΕΗ. Απευθύνεται στο φαντασιακό τους για μια ακόμη δεκαετία από εύκολα λεφτά. Τράπεζες και μηχανικοί τρέχουν αμέσως να καλύψουν το γνωσιακό κενό των αγροτών. Οι τράπεζες προσφέρουν πακέτα δανείων για να φάνε κι αυτές από την πίτα και οι μηχανικοί επιλέγουν τις προδιαγραφές προσπαθώντας φυσικά να πάρουν κι αυτοί όσο μεγαλύτερο μερτικό μπορούν.

    Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τις λύσεις tracking που με έκπληξη έμαθα ότι προωθούνται με τρέλα, ένα σύστημα που ακολουθεί την πορεία του ήλιου και κάνει το πάνελ να αποδίδει περισσότερο. Ταυτόχρονα όμως είναι ένα σύστημα με μηχανικά μέρη που θα θέλει μια σταθερή συντήρηση. Και μαντέψτε ποιοι θα κάνουν αυτή τη συντήρηση? Μα φυσικά οι μηχανικοί που έκαναν τις μελέτες, εξασφαλίζοντας μερικές ακόμα μελλοντικές χρηματοροές από την “επένδυση” για πάρτη τους. Κι αυτό σε αντίθεση με την πάγια θέση όλων των μηχανικών που γνωρίζω να “προσθέτεις όσο το δυνατό λιγότερα κινητά μέρη” σ’ ένα σύστημα. Τα φ/β δεν έχουν κινητά μέρη. Εκτός κι αν βάλεις tracking. Προφανώς για αρκετούς από αυτούς, ο κανόνας έχει μια εξαίρεση και διαμορφώνεται στο “η τάση σου να προσθέτεις κινητά μέρη είναι ευθέως ανάλογη των συμβολαίων συντήρησης που θα υπογράψεις μετά” . Άλλη μια απόδειξη του πόσο λάθος λύσεις προτείνει η “αγορά” έτσι όπως είναι δομημένη.

    Λίγο αργότερα η ΔΕΗ ανακοινώνει πως στους περισσότερους νομούς δεν έχει την υποδομή για να συνδέσει στο δίκτυο όλα τα έργα, με τόσες πολλές αιτήσεις που έχουν γίνει και από τότε αρχίζει το μπάχαλο.

    Τι καταφέρνουμε λοιπόν. Έχουμε μια τεχνολογία που επιδοτείται υπερβολικά από τη ΔΕΗ εις βάρος των καταναλωτών, την ίδια στιγμή που το κόστος αυτής της τεχνολογίας πέφτει γρήγορα και συνεχώς. Πριν λίγο καιρό μάλιστα οι τιμές κατέρρευσαν. Στην ουσία λοιπόν ανεβάζουμε το κόστος του ρεύματος, όχι για να φτιάξουμε μια υποδομή που θα εξυπηρετήσει την κοινωνία, αλλά για να δημιουργήσουμε μια μηχανή ραντιέρικων κερδών στην οποία μηχανικοί και τράπεζες έχουν λάβει θέσεις βδέλλας, μειώνοντας ακόμα περισσότερο το κέρδος του ραντιέρη επενδυτή (και χρεώνοντας μαντέψτε ποιους). Έτσι, όταν η ΔΕΗ ρίξει την υπερβολική τιμή, ο αγρότης ραντιέρης επενδυτής θα βρεθεί παγωμένος με πολύ μικρές χρηματοροές καθώς οι δύο βδέλλες θα τον ρουφάνε αδιαλείπτως. Θα μου πείτε καλά να πάθει αφού δεν κάθισε να κάνει το μάθημά του και τη μπακαλική του. Ίσως, αλλά όλο το παραμύθι του κλεπτοκαπιταλισμού τα τελευταία χρόνια βασίζεται στο πώς να εξαπατάς με κόλπα διάφορους, μη-μορφωμένους οικονομικά, μικρο-συσσωρευτές κεφαλαίου. Είτε με το χρηματιστήριο, είτε με τα τεράστια στεγαστικά υπερτιμημένων σπιτιών, είτε με τα φ/β. Φυσικά η εξαπάτηση των λιγότερο υποψιασμένων (αλλά όχι λιγότερο άπληστων), είναι βασική ιστορική λειτουργία του καπιταλισμού κι όχι απλά μια λάθος στροφή που έκανε πριν 2-3 δεκαετίες. Απλώς καλό είναι να το λέμε για να μην έχουμε αυταπάτες.

     

     

    Στο δάσος (και το σχέδιο ήλιος)

    Δεν είναι υπέροχο αυτό το μοτιβάκι όπου διάφορα χρυσά αγόρια μόλις βλέπουν το πλοίο τους να βουλιάζει να πηδάνε προς άλλες πιο επικερδείς δραστηριότητες? Εκεί κοντά που η Eurobank αποτύγχανε στα stress test, τσουπ τσουπ πηδήξανε μερικά μεγαλοστελέχια στο κράτος και στις αποκρατικοποίησεις. Εκεί που το φιλελεύθερο κόμμα στη γερμανία είναι έτοιμο να βυθιστεί στην ανυπαρξία, τσουπ τσουπ πήδηξε ο κ.Ρέσλερ ως επικεφαλής των “επενδύσεων” στην ελλάδα. Την άποψή μου για τις υποτιθέμενες γερμανικές επενδύσεις την έχω γράψει στα Τα μοντγκόμερι θα φορεθούν φέτος, πολύ πριν ακόμα αυτές εμφανιστούν με τη μορφή του κ.Ρέσλερ και της κουστωδίας του.

    Αλλά τίποτα δεν είναι πιο ωραίο από το να έχεις ένα απτό παράδειγμα της κοροϊδίας μπροστά σου. Την ιδέα την πέταξε σε ανύποπτο χρόνο ο γερμανός ΥΠΟΙΚ -και συμπάθειά μου στο πάρτι των μετριοτήτων- σόιμπλε. Κάποιος του σφύριξε την επικείμενη κατάρρευση των τιμών των φ/β και του μεγάλου αδιάθετου της παραγωγής που έκανε την αμερικάνικη Solyndra να κλείσει πριν μερικές μέρες. Κι έτσι ο σόιμπλε πρότεινε να έρθουν οι γερμανοί να εγκαταστήσουν τα πλεονάζοντα φ/β τους στην ηλιόλουστη ελλάδα. Και ο ΓρΑΠ ενθουσιάστηκε. Θα μπορούσε να πουλήσει στο λαό πράσινη ανάπτυξη που τόσο πολύ του άρεσε και ξένες επενδύσεις που του κακομοίρη κάθε φορά που προσπαθεί να τις αρπάξει, του διαφεύγουν μυστηριωδώς σαν τα φύκια του Αστακού.

    Αμέσως ξεκίνησε ένα πανηγύρι στα ελληνικά ΜΜΕ που χτύπαγε ακριβώς στο ίδιο φαντασιακό που το ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να χτίσει με τα φ/β και τους ραντιέρηδες αγρότες. Οποιοσδήποτε έχει κάνει έστω κι ένα σεμινάριο στο μάρκετινγκ θα μπορεί περισπούδαστα να αποφανθεί για τη μεγάλη ελληνική αλήθεια. Τι έχει να πουλήσει η ελλάδα ρε παιδιά στους ξένους? Μα ήλιο φυσικά. Τέλεια.

    Ο ήλιος ως γνωστό και σε αντίθεση με το τραγούδι, δεν θέλει δουλειά για να βγει. Κάθε πρωί είναι εκεί και σε κοιτάει κι έτσι ένα σχέδιο που θα τα τρώμε από τους ξένους πουλώντας ήλιο, είναι ένα σχέδιο που πρόκειται να κερδίσει μια αξιοπρεπή συμπαράσταση από ένα μέρος του πληθυσμού. Εδώ κέρδισαν οι μετοχές της τράπεζας της ανατολής. Πόσο μάλλον αν αυτό το σχέδιο έχει την υποστήριξη των ΜΜΕ που αναλαμβάνουν την παρουσίαση και τις γιρλάντες.

    Βέβαια -όπως όλος ο τρίτος κόσμος γνωρίζει με πολύ πείνα και αίμα- το ότι η σαουδική αραβία έχει πετρέλαιο δεν κάνει τους σαουδάραβες πλούσιους και το ότι το κονγκό έχει διαμάντια δεν σημαίνει απαραίτητα χαράς ευαγγέλια για τους κατοίκους του. Έτσι λοιπόν οποιαδήποτε εξαγωγική δραστηριότητα δεν αφήνει προστιθέμενη αξία στο εσωτερικό της χώρας, μπορεί να βελτιώνει το εμπορικό ισοζύγιο, αλλά όχι και τη ζωή των κατοίκων. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο χρυσός στη χαλκιδική. Το κράτος δεν θα κερδίζει τίποτα από το χρυσό, που αντί για το αυτονόητο πως ανήκει σε όλους τους έλληνες, θα τον καρπώνεται μια εκδοτική και κατασκευαστική οικογένεια. Να τους χαιρόμαστε λοιπόν τους φεουδάρχες μας, αλλά το ζήτημά μου δεν είναι αυτό. Το ζήτημά μου είναι ότι το σχέδιο ήλιος δεν αφορά καμία μα καμία εξαγωγική δραστηριότητα.

     

     

    Τα κορόιδα ή φύκια στον ήλιο

    Ναι, νομίζω το πιάσατε το υπονοούμενο, θα μιλήσω για εμάς. Οκ καλές οι μπούρδες που ακούγατε στα ΜΜΕ για το πώς θα πουλάμε ρεύμα από τον ήλιο στους γερμανούς. Βρήκατε κανέναν να έχει αντιταχθεί σε αυτές τις μπούρδες (πχ άρθρο από τα ΝΕΑ στο “πόρταλ των μηχανικών”)? Ακούσατε το ΤΕΕ να ρίχνει τίποτα ηχηρές μούντζες προς τη μεριά του μαξίμου για τα ψέματα που μας λένε? Όχι. Το ανάποδο μάλιστα. Είναι προφανές λοιπόν πως το ΤΕΕ περιμένει να επωφεληθεί συντεχνιακά από την όλη ιστορία γιαυτό και το έχει ρίξει στο μοκοκίτο. Για να είμαστε ειλικρινείς μόνο κάτι φίλους μου στον ραδιοσταθμό κόκκινο, τους Οικολόγους, κι ένα άρθρο στην αυγή βρήκα να σηκώνουν το δακτυλάκι τους και να λένε “τι μαλακίες λέτε ρε παιδιά?”. Βούιξε ο τόπος εε?

    Διότι “ρε παιδιά” μας λένε ψέματα για μια ακόμη φορά και κανείς δεν βγαίνει να το πει. Κι αναγκάζομαι εγώ ο κακομοίρης ο κινέζος να γκρινιάζω που δεν έχω περάσει ούτε απέξω από το μετσόβιο γαμώ τη συντεχνία μου. Διότι είναι τεχνικώς αδύνατο να μεταφέρεις το ρεύμα από τα φ/β στη γερμανία. Δεν υπάρχει οικονομικός τρόπος να το κάνεις και ούτε έχει προβλεφθεί να υπάρξει όταν φτιαχτεί το έργο.

    Ένας χοντρικός κανόνας λέει πως μπορείς να μεταφέρεις το ρεύμα με ανεκτές απώλειες σε τόσα χιλιόμετρα, όσα είναι τα KV των πυλώνων υψηλής τάσης που χρησιμοποιείς. Η ελλάδα χρησιμοποιεί δίκτυο 400ΚV και η Ιταλία περίπου το ίδιο (380KV). Άρα οποιαδήποτε μεταφορά άνω των 400χλμ είναι ασύμφορη. Ξέρετε πόσα χιλιόμετρα είναι το μόναχο που βρίσκεται στο νότο της γερμανίας από την ελλάδα? Τουλάχιστον 1800χλμ. Σαν να μην έφτανε αυτό στο ενδιάμεσο υπάρχει ένα υποθαλάσσιο καλώδιο που λειτουργεί με συνεχές ρεύμα κι όχι με εναλλασσόμενο. Οπότε βάλτε και τις απώλειες μετατροπής. Θέλετε έναν χοντρικό υπολογισμό για το τι απώλειες θα υπάρξουν από αυτή τη διαδρομή?

    Ο υπερ-υπολογιστής μου που τον έχω και δουλεύει 24/7 πέντε μέρες τώρα μου είπε να περιμένουμε μίνιμουμ ένα 13% σε απώλειες. Και ξέρετε ποια είναι η χωρητικότητα του υποθαλάσσιου καλωδίου με την ιταλία? Βαριά 500ΜW Δηλαδή σχεδόν το 1/20 της ισχύος που οι γερμανοί θέλουν να “εξάγουν”. Για να μην πάμε σε λεπτομέριες του τύπου πόσο δίκτυο έχουν διαθέσιμο οι ιταλοί για να στέλνουμε εμείς το ρεύμα βόλτα στην γερμανία. 🙂

    Άρα, για να τα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, το ρεύμα που θα παράγεται από τα γερμανικά φ/β στην ελλάδα θα καταναλώνεται στην ελλάδα και τα κέρδη θα τα παίρνουν οι γερμανοί “επενδυτές”. Οι μοναδικοί στους οποίους μπορούμε να εξάγουμε ρεύμα είναι η βουλγαρία, η τουρκία και η ιταλία, όμως τελευταία φορά που τσέκαρα, είναι εξαγωγείς ρεύματος κι όχι εισαγωγείς. Με λίγα λόγια οι γερμανοί βιομήχανοι με τον αποτυχημένο κ.Ρέσλερ μας προτείνουν να μας πουλάνε ρεύμα, την υπεραξία του οποίου θα καρπώνονται οι ίδιοι.

    Άλλη μια ιστορία σαν τα φύκια του αστακού στην πλάτη μας. Όλες οι προτεινόμενες επενδύσεις των γερμανών δεν είναι εξαγωγικές αλλά βασίζονται στην εκμετάλλευση της ελληνικής αγοράς. Οι γερμανοί επιχειρηματίες γνωρίζουν πόσο ακριβή αγορά είναι η ελλάδα και πως τα καρτέλ που διαθέτει προσφέρουν όμορφα καθαρά ραντιέρικα κέρδη. Που στη χώρα τους ούτε να ονειρευτούν δεν τολμάνε, διότι θα τους πάρουν στο κυνήγι ακόμα και τα λάχανα. Γιαυτό και οι προτάσεις τους έχουν να κάνουν με το πώς θα ρουφήξουν χρήμα από την ελληνική αγορά. Με λίγα λόγια, ρε μεγάλε, αν είναι να κάνω τέτοιες “εξαγωγικές” μπίζνες, αγοράζω και μια μπέμπα, τη βάζω στο καράβι και την “εξάγω” στη γερμανία -με εμένα οδηγό και το τεκνό δίπλα- να πηγαίνω βόλτες σουλατσέρνοντας στις άουτομπαν. Τους την έφερα πάλι των γερμαναράδων.

     

     

    Και να μην ακούσω κανέναν “αφελή” να μας πει για τη μεταφορά τεχνολογίας, διότι τη μοναδική μεταφορά τεχνολογίας που θα δείτε, μπορείτε να την παρακολουθήσετε νοικιάζοντας το DVD του Καράτε Κίντ. Wax, on Wax off, γιαυτούς που θα ξεσκονίζουν τα πάνελ. Η μελέτη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών δεν είναι κάτι που χρειάζεται κάποια μυστική εξειδικευμένη γνώση που κατέχουν μόνο οι γερμανοί και όπως είπα πιο πριν, η αγορά έχει βουλιάξει από φτηνά πάνελ.

     

     

    Είναι τα φ/β καλή επένδυση? Αναμφισβήτητα. Οι τιμές τους πια έχουν πέσει τρομακτικά και η κατασκευή τους μπορεί να γίνει και στην ελλάδα καθώς η τεχνολογία παραγωγής που ακολουθούν δεν είναι τόσο δύσκολη. Παράγουν ρεύμα που δεν επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας (όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο). Μάλιστα οι προβλέψεις για το φιλμ, που επιτέλους βγήκε στην παραγωγή, μιλάνε για κόστος 60 με 80 λεπτά το Watt, για ένα υλικό που μπορείς πρακτικά να τυλιχτείς μέσα του. Κάτι που οι αρχιτέκτονες θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν με τρόπους πραγματικά ευφάνταστους και οπτικά όμορφους (τι λέω τώρα ε?). Σε μια χώρα με τόσο ήλιο όπως η ελλάδα, τα φ/β θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό κομμάτι του ενεργειακού μας μείγματος. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των φ/β είναι ότι παράγουν ήπιες ποσότητες ρεύματος όπου κι αν στηθούν, το οποίο καταναλώνεται τοπικά. Αυτό μειώνει τις απώλειες μεταφοράς και δεν δημιουργεί τερατουργήματα.

    Όμως αυτό δεν μπορεί να συμβεί στη σημερινή ελλάδα. Όπως έγινε με τα φ/β των αγροτών, τα πάντα στήθηκαν με τρόπο ώστε να μεγιστοποιηθεί το κόστος και να αρπάξουν τα διάφορα μαγαζάκια όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος της υπεραξίας μπορούσαν. Έτσι το τελικό κόστος ήταν ακριβό, κάτι που μειώνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, διότι σε μια χώρα που παράγει κυρίως υπηρεσίες, το κόστος των υπηρεσιών εξαρτάται άμεσα από το κόστος ζωής. Και το ρεύμα είναι ικανός πολλαπλασιαστής του κόστους ζωής.

    Το ίδιο συνέβη και στη μεγάλη κλίμακα. Οι γερμανοί επιχειρηματίες ήρθαν να πουλήσουν καθρεφτάκια σε μια κυβέρνηση (και τους τσαρλατάνους της) που ψάχνει από οπουδήποτε να πουλήσει ελπίδα. Με το γνωστό κούφιο πασοκικό τρόπο. Στην ουσία όμως ήρθαν να πουλήσουν ρεύμα στην ελλάδα όχι να αγοράσουν.

     

     

    Ζεϊμπέκικο μελανκολίκ

    Στον πρόλογο λέω έναν αφορισμό. Πως όσες καλές ιδέες κι αν υπάρχουν τίποτα δεν θα φτιάξει αν δεν υπάρξει μια ουσιαστική πολιτική αλλαγή. Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που λέγαμε παλιότερα. Ο αφορισμός μου δεν αποτελεί ούτε την υπολογισμένη κίνηση ενός μαρκετίστα της πολιτικής επικοινωνίας (ψηφίστε ομπάμα που είναι η ελπίδα) ούτε την απεγνωσμένη κραυγή ενός μεσσιανιστή μιας κάποιας ουτοπίας που θα ικανοποιηθεί μόνο όταν όλοι μετατραπούν σε βίγκαν εσωτερικιστές που λατρεύουν το άλφα κενταύρου.

    Προέρχεται -και γνωρίζω πως αυτό είναι το πιο τρομακτικό- από την κοινότοπη διαπίστωση της λειτουργίας του κόσμου γύρω μας. Μια διαπίστωση που τώρα που η μηχανή δεν μοιράζει χαμόγελα ή υποσχέσεις, αρχίζουν να την αντιλαμβάνονται όλο και περισσότεροι. Η ελληνική (και όχι μόνο φυσικά) κοινωνία είναι κουρδισμένη μ’ έναν τέτοιο τρόπο, που θα διαστρέψει οποιαδήποτε καλή ιδέα, προκειμένου να παράγει το μοναδικό αποτέλεσμα που γνωρίζει να παράγει. Δεν έχει τόση σημασία αν είχες έναν ειλικρινή πολιτικό, ένα φιλεύσπλαχνο δικαστή, ή έναν ολιγαρκή επιχειρηματία που να έχει διαβάσει κάτι περισσότερο από 5 τσιτάτα στη ζωή του. Διότι το σύστημα μας δεν παράγει τέτοιου είδους υποκείμενα.

    Οπότε ειλικρινά δεν θέλω να σας χαλάσω την ημέρα, αλλά καταλαβαίνετε κι εσείς ελπίζω πως οι μέρες όπου η ελπίδα μιας μικρής αλλαγής θα μας επέστρεφε σε μια παρελθοντική “κανονικότητα” έχουν τελειώσει. Κι αυτό είναι τόσο αισιόδοξο ή απαισιόδοξο, όσο εμείς θέλουμε να το κάνουμε.

     

    ΥΓ ο υπερ-υπολογιστής που ανέφερα είναι βιολογικός. Τις ευχαριστίες μου λοιπόν στον γενικό φαρισαίο του πολιτικού γραφείου για την τεχνική του βοήθεια και το άπλωμα του ενεργειακού τραχανά.