Το μεγάλο κόλπο της VW (σε ταλιράκια)

Date: 2010.05.03 | Category: OIKONOMIA | Tags: Porsche,vw,καζίνο,πλούσιοι

Η VolksWagen είχε έναν βασικό μέτοχο, το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, που είχε στην κυριότητά του σχεδόν 20% των μετοχών κι έναν ειδικό νόμο που πρακτικά έδινε το δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις των μετόχων. Ουσιαστικά ακόμα κι αν κάποιος μέτοχος αποκτούσε παραπάνω από 20%, το δικαίωμα της ψήφου του θα περιοριζόταν μόνο στο 20%. Άρα με λίγα λόγια η VW ήταν ντεφάκτο μία κρατικά ελεγχόμενη επιχείρηση.

Η μικρή εταιρία Porsche τώρα, καταλάβαινε πως σε αυτόν τον άγριο κόσμο των μεγαθηρίων δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς τη βοήθεια της γειτόνισσας, τόσο σε υλικά όσο και σε τεχνογνωσία. Ήξερε επίσης πως ο νόμος της VW δεν θα επιβίωνε για πολύ στην ενωμένη ευρώπη. Και η VW ήταν ένα πολύ καλό φιλέτο για τις υπόλοιπες αυτοκινητοβιομηχανίες. Αν η VW εξαγοραζόταν από κάποιο αντίπαλο, η μικρή Porsche θα ήταν καταδικασμένη να πεθάνει.

Κάπως έτσι ξεκίνησε το φιλόδοξο σχέδιο να αποκτήσει η Porsche ένα ικανό μερίδιο στην VW προκειμένου -μαζί με το κράτος της Κάτω Σαξονίας- να αποκλείσουν κάθε επίδοξο μνηστήρα. Στην αρχή -το 2005- αγόρασαν ένα ικανό ποσοστό γύρω στο 20%, δηλώνοντας μάλιστα πως δεν ενδιαφέρονται για κάτι παραπάνω από το να αποτρέψει κάποιον ξένο να καταστρέψει τον καλύτερο συνεργάτη της.

Καθώς όμως ο ειδικός νόμος της VW καταρρίφθηκε στο δικαστήριο, η πιθανότητα να μπει κάποιος ξένος ανάμεσα στην Porsche και την VW αναζωπυρώθηκε. Ή έτσι μας άφησαν να νομίζουμε. Γρήγορα το ποσοστό ανέβηκε στο 25% και πριν προλάβει κανείς να το καταλάβει έφτασε στο 31%. Σύμφωνα με το Γερμανικό νόμο, η Porsche έπρεπε να κάνει πρόταση εξαγοράς της VW αλλά πάλι τα αφεντικά της δήλωσαν στις αρχές του 2007, πως δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν τον έλεγχο. Το μόνο που τους ενδιέφερε σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις ήταν να μην αποκτήσουν τον έλεγχο της μικρής αθώας VW οι κακοί κερδοσκόποι και την καταστρέψουν.

Κι εδώ αρχίζει μία ιστορία που στην ουσία ήταν αντίστοιχης δεξιοτεχνίας με τη συγκάλυψη του ελληνικού χρέους από την GSachs. H Porsche μέσα από μία σειρά από δάνεια, swaps, options και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί το διεστραμμένο μυαλό ενός Golden Boy, άρχισε να αποκτά κρυφά μετοχές της VolksWagen.

Για παράδειγμα αντί να αγοράσει μετοχές από την αγορά -κι έτσι να καταλάβουν όλοι ποιος ήταν ο αγοραστής- η Porsche ερχόταν σε με μία συμφωνία με τον πωλητή που ονομάζεται SWAP. Ο πωλητής υποσχόταν στην Porsche τη μεταβίβαση συγκεκριμένου αριθμού μετοχών σε συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία και σε συγκεκριμένη τιμή. Με αυτόν τον τρόπο η Porsche είχε κλειδώσει έναν σημαντικό αριθμό μετοχών, ενώ τυπικά -μέχρι να έρθει αυτή η μελλοντική ημερομηνία- αυτές οι μετοχές φαίνονταν ακόμα στην κυριότητα του πωλητή.

Ταυτόχρονα η Porsche πόνταρε στην άνοδο της τιμής της VW και μέσω δανεικών long option που είναι το αντίθετο του short selling. Γενικά φαινόταν σαν ένα πολύ παρακινδυνευμένο παιχνίδι, ειδικά με την κρίση να είναι μπροστά μας. Η μετοχή της VW ανέβηκε από τα 110ευρώ τον Ιούλη του 2007, κοντά στα 200 τον Νοέμβρη του ίδιου έτους και παρέμεινε σε αυτά τα υψηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Οι κερδοσκόποι, βλέποντας αυτή την “παράλογη” άνοδο, μυρίστηκαν αίμα και άρχισαν να ποντάρουν στην πτώση της τιμής της VW με το γνωστό μας πια short selling. Δανείζονταν μετοχές και τις πουλούσαν στην αγορά περιμένοντας την πτώση της τιμής. Καμία αυτοκινητοβιομηχανία δεν θα έμενε αλώβητη από την κρίση, κι αν αυτοί οι χαζοί γερμανοί δεν το καταλαβαίνουν, τόσο το χειρότερο γιαυτούς.

Παρόλαυτά η Porsche συνέχισε τον χαβά της. Από τη μία πόνταρε στην άνοδο της τιμής της VW και από την άλλη μάζευε κρυφά μετοχές. Η τιμή της μετοχής παρέμενε σχετικά σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια του 2008 παρά τον υπόγειο πόλεμο που μαινόταν. Και τον Σεπτέμβρη του 2008 η Porsche ανακοινώνει επισήμως πως θα ήθελε να αποκτήσει το 51% της VW μέχρι το τέλος του χρόνου. Μέχρι τα μέσα του μήνα είχε 35% και μέχρι τα μέσα του Οκτώβρη 42%. Αυτή η ξαφνική ζήτηση για μετοχές πίεσε την τιμή προς 350 και τα 400 ευρώ και οι κερδοσκόποι έτριβαν τα χέρια τους ποντάροντας σε ακόμα περισσότερες θέσεις πώλησης. Ήταν σίγουροι πως αυτή η άνοδος ήταν υπερβολική και πως σύντομα η “αγορά” θα τιμωρούσε την αποκοτιά της Porsche.

Λίγα ήταν τα στοιχεία πως κάτι ύποπτο συνέβαινε μέχρι την 28η Οκτωβρίου όπου έσκασαν τα νέα. Από τη μία κάτι περιέργα χρηματο-οικονομικά κέρδη στην Porsche που εμφανίζονταν στους ισολογισμούς της, από την άλλη η “παράλογη” επιμονή των γερμανών να αγοράζουν σε τόσο υψηλές τιμές. Με αυτά κι αυτά μέχρι την 28η Οκτωβρίου μέχρι και το 16% των μετοχών της VW ήταν δανεισμένο και σορταρισμένο στην αγορά. Με λίγα λόγια οι κερδοσκόποι είχαν δανειστεί το 16% της εταιρίας και το είχαν πουλήσει περιμένοντας την πτώση της τιμής. Η Morgan Stanley είχε βγει μερικές μέρες πιο πριν να προειδοποιήσει τους παίκτες πως καλό θα ήταν να μην παίζουν πόκερ με τους γερμανούς δισεκατομμυριούχους. Αλλά τα προσδοκώμενα κέρδη ήταν μεγάλα και τα hedge fund είναι γνωστά για την καουμπόικη νοοτροπία τους.

Εκείνη λοιπόν την ημέρα η Porsche ανακοίνωσε πως κατείχε 42% της VW και πως είχε στα χέρια της συμφωνίες για την αγορά ενός ακόμα 31% στο άμεσο μέλλον. Αν σε αυτό βάλουμε και τη συμμετοχή του κράτους της Κάτω Σαξονίας που ήταν κοντά στο 20%, έγινε εμφανές πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, οι γερμανοί ήλεγχαν περίπου 95% των μετοχών. Αν προσθέσουμε και μερικά αμοιβαία κεφάλαια που ήταν αναγκασμένα να κρατάνε μετοχές VW λόγω του καταστατικού τους (τα λεγόμενα index tracking funds που παρακολουθούν τους δείκτες των χρηματιστηρίων), στην “ελεύθερη αγορά” υπήρχαν λιγότερες από 3-4% του συνόλου των μετοχών . Όμως οι κερδοσκόποι είχαν δανειστεί 16% των μετοχών. Τι σημαίνει αυτό? Πως για να επιστρέψουν τις δανεισμένες μετοχές, οι κερδοσκόποι έπρεπε να βρουν 16% σε μια αγορά που κυκλοφορούσε ελεύθερο μόνο το 4%.

Ταυτόχρονα σημαίνει πως η πόρσε -εν γνώση της- είχε προσφέρει η ίδια στους κερδοσκόπους δανεικές μετοχές που κατείχε για να παίξουν εις βάρος της VW και άρα ήξερε πόσο εκτεθειμένοι ήταν. Με λίγα λόγια τους πούλησε την παγίδα για να πέσουν οι ίδιοι μέσα.

Μόλις το κατάλαβαν αυτό, έτρεξαν όλοι να κλείσουν τις short θέσεις, αλλά στην αγορά υπήρχε μόνο 4-5% ελεύθερο, τη στιγμή που αυτοί χρειάζονταν 16%. Αυτό το στρίμωγμα στην έξοδο ονομάζεται short squeeze, και ανέβασε την τιμή στα 950 ευρώ μέσα σε δύο μέρες. Οι κερδοσκόποι άρχισαν να ουρλιάζουν σαν μωρές παρθένες πως οι κακοί γερμανοί τους την έφεραν και πως δεν έπαιξαν δίκαια. Τα τσουτσέκια του Μέρντοχ γκρίνιαζαν πως ούτε στη ζιμπάμπουε δεν συμβαίνουν αυτά και η Porsche περιχαρής βγήκε και ανακοίνωσε πως με το αίσθημα ευθύνης που τη διακρίνει θα προσφέρει (πουλήσει) μετοχές στην αγορά προκειμένου να απεγκλωβιστούν οι κερδοσκόποι. Στην καταπληκτική τιμή των 450-500 ευρώ τη μία φυσικά. Η ειρωνεία είναι πως προσφέρθηκε να τους πουλήσει μετοχές που μετά οι κερδοσκόποι θα έπρεπε να τις επιστρέψουν σε αυτόν από τον οποίον τις είχαν δανειστεί, δηλαδή την ίδια την Porsche.

Απ’ όλο το νταβαντούρι η Porsche έβγαλε πάνω από 20δις ευρώ μέσα σε 2 μέρες και οι κερδοσκόποι είμαι σίγουρος πως θα έκαναν πολύ καιρό μέχρι να ξανασορτάρουν γερμανική μετοχή.

Για την ιστορία να πούμε πως τελικά η προσπάθεια του μικρού δαβίδ (porsche) να καταπιεί τον γολιάθ (VW), “απέτυχε” καθώς δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει τα χρήματα που χρειάζονταν. Τότε η φίλη και αδερφή VW πήρε την “εκδίκησή” της αγοράζοντας το 42% της Porsche για να την ξελασπώσει. Με λίγα λόγια σήμερα, τόσο η Porsche όσο και η VW βρίσκονται “εθνικοποιημένες” σε γερμανικά χέρια, χωρίς καμία από τις δύο να απειλείται με επιθετική εξαγορά και με το γερμανικό δημόσιο να διαθέτει καταστατική μειοψηφία στις σημαντικές αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου.

Η πρακτική αξία αυτής της ιστορίας είναι πως η γνωστή σύμπραξη γερμανικού καπιταλισμού (οι οικογένειες Porsche και Piëch) και κράτους (κάτω σαξονία) επιβεβαίωσε την κυριαρχία της στο εσωτερικό της χώρας και πως οι περίφημοι κερδοσκόποι, δεν είναι κάτι μυθικοί φαντομάδες που πάντα κερδίζουν. Αν κάτι ξέρουμε γιαυτούς, είναι πως κερδίζουν συνήθως σε στημένα παιχνίδια με εσωτερική πληροφόρηση ή και ξεκάθαρη απάτη. Και πως εμείς εδώ στην Ελλάδα, είτε πιαστήκαμε κορόιδά τους, είτε τους κλείσαμε το μάτι, έχουμε το κράτος και τους καπιταλιστές που μας αξίζουν.